برای هر مدیر و به طور کلی در هر سیستم داشتن کارکنانی که دارای مهارت‌های گوناگونی هستند مزیت بسیار بزرگی محسوب می‌شود، در هر سیستم وجود این افراد بسیار مفیده بوده و شرکت‌ها به دنبال جذب نیروهایی هستند که بیشترین مهارت را در حوزه‌های مختلف دارند. در هر سیستم وجود افرادی با مهارت‌های گوناگون سبب بهبود روند کاری و همچنین صرفه جویی در زمان می‌شود. اگر با سوالاتی از قبیل “چرخش شغلی چیست؟” و یا “اقدامات لازم برای داشتن چرخش شغلی مناسب کدامند؟” رو به رو هستید پیشنهاد می‌شود تا پایان این مقاله با ما همراه باشید تا به صورت تخصصی به بررسی چرخش شغلی و بهترین راه‌کارها بپردازیم.

چرخش شغلی چیست؟

چرخش شغلی(Job Rotation)، نوعی روی کرد مدیریتی می‌باشد که کارکنان یک سازمان بین دو یا چند وظیفه یا شغل در فواصل زمانی معینی جا به جا می‌شوند تا در معرض همه بخش‌های یک سازمان قرار گیرند. هدف از چرخش شغلی به طور کلی آزمایش مهارت‌ها و شایستگی‌های کارکنان سازمان به منظور قرار گیری در یک موقعیت بهتر می‌باشد به علاوه از یکنواختی موقعیت شغلی افراد می‌کاهد و تجربه وسیع‌تری را در اختیار افراد قرار می‌دهد.

هدف کارفرما از چرخش شغلی

کار کردن در یک حوزه در سالیان متمادی سبب از بین رفتن خلاقیت و استعدادهای درونی هر فرد می‌شود، چرخش شغلی بهترین فرصت برای پرورش استعدادها و آشنایی افراد به طور تخصصی با جزئیات شغلی خود می‌شود، در واقع هدف از چرخش شغلی ایجاد مهارت‌های مختلف برای افراد از طریق آموزش می‌باشد. چرخش شغلی دارای هدف ‌های گسترده‌تری می‌باشد این هدف‌ها به شرح زیر می‌باشند:

• آموزش به طور حرفه‌ای به نیرو‌های انسانی
• اصلاح و بالا بردن روابط انسانی در سیستم
• بهبود و بالا بردن روش‌های نظارتی و مدیریتی
• بالا بردن خلاقیت نیروها و بیشتر شدن کیفیت کار
• برطرف کردن مسئله فرسودگی شغلی با استفاده از چرخش شغلی در بهترین زمان

در هر سیستم استفاده از استراتژی چرخش شغلی بسیار مهم و اطلاع از بهترین زمان برای اعمال آن به بهبود عملکرد حرفه شما کمک بسیار شایانی می‌کند و سبب بالا بردن کیفیت کارکرد نیرو‌ها و چرخه سازمان شما می‌شود، با انتخاب بهترین زمان برای اعمال چرخه شغلی به بهبود و بالا بردن عملکرد سازمان خود و کارمندان سیستم کمک بسیار زیادی می‌کنید.

مزایای چرخش شغلی چیست؟

در سازمان‌هایی که از چرخش شغلی در سیستم خود استفاده می‌کنند، عملکرد بهتری مشاهده شده است. مزایای چرخش شغلی به طور کلی عبارتند از:

کاهش یکنواختی شغل

مهم‌ترین هدف چرخش شغلی در یک سازمان از بین بردن یکنواختی و تکراری بودن محیط برای کارکنان می‌باشد، این امر به کارکنان این امکان را می‌دهدتا انواع مختلف شغل خود را در حالت‌های دیگر تجربه کنند همچنین این انگیزه در آن‌ها به وجود می‌آید تا در مرحله جایگزین شغلی خود بهترین عملکرد را داشته باشند.

مقاله پیشنهادی: اهمیت برندینگ در عصر دیجیتال

جانشین پروری

مفهوم جانشین پروری این است “که چه کسی لایق جانشین برای سمت بالا‌تر شغلی خود است؟” عملکرد اساسی و اصلی چرخش شغلی، ایجاد مجموعه‌ای از کارمندان با توانایی بسیار بالا برای زمانی است که فردی بازنشسته می‌شود و یا سازمان را ترک می‌کند، آن فرد در یک سطح ارشد قرار گیرد. به طور کلی ایده این است که جایگزینی یک کارمند باارزش از درون سازمان ایجاد شود.

توسعه دامنه وسیع‌تر تجربه کاری

تجربه نشان داده که کارمندان نمی‌خواهند حوزه کاری خود را تغییر دهند، هنگامی که آن‌ها شروع به انجام یک کار خاص می‌کنند نمی‌خواهند از محیط امنی که در آن قرار دارند دور شوند. به وسیله استراتژی چرخش شغلی، کارفرمایان از قبل آن‌ها را برای داشتن طیف وسیع‌تری از تجربه کاری و توسعه مهارت‌ها‌ی فردی جدید مختلف آماده می‌کنند که برای رشد کلی فرد بسیار ضروری است، بر اساس این استراتژی آن‌ها مشکلات بخش‌های مختلف را درک می‌کنند و سعی می‌کنند بر اساس شرایط خود را تطبیق دهند.

آزمایش مهارت و شایستگی

تحلیل مهارت‌ها و شایستگی‌های کارکنان و سپس واگذاری مسئولیتی که در آن برتری دارند به آنها، یکی از کارکرد‌های اصلی فرآیند چرخش شغلی به حساب می‌آید. قرار دادن افراد در موقعیتی که در آن بهتر هستند بهره وری آن‌ها را در حین کار افزایش می‌دهد و همچنین سبب بالا بردن اعتماد به نفس آن‌ها می‌شود.

معایب چرخش شغلی چیست؟

با توجه به مزایای چرخش شغلی، قبل از اجرای این کارکر برای سیستم خود باید معایب آن را نیز در نظر گرفت و برای پیاده سازی این استراتزی برای سازمان خود تصمیم گیری نهایی را به عمل آورد. معایب‌های چرخش شغلی به شرح زیر می‌باشند:

ممکن است به نارضایتی کارمندان ختم شود

در برخی مواقع ممکن است کارمندان علاقه به ترک محیط امنی که در آن مشغول به کار هستند نباشند، کارمندانی که در موقعیت فعلی خود موفق و راحت هستند، ممکن است نگران باشند که کارمند دیگری روند کاری آن‌ها را به هم بزند. در برخی از موقعیت‌ها مشاهده شده کارمندی در شغل خود بسیار عالی باشند اما تمایلی به یادگیری مباحث جدید نداشته باشند و حتی از تغییر شغل خود دچار استرس شوند.

مقاله پیشنهادی: چطور یک تیم موفق و خوب داشته باشیم؟

برای برخی از سازمان‌ها مناسب نیست!

در برخی از سازمان‌ها و موقعیت‌ها، چرخش شغلی واقع بینانه نیست، این امر در موقعیت‌هایی که کارکنان برای کسب مهارت به مدت زمان بالایی برای یادگیری و آموزش نیاز دارند صدق نمی‌کند در نتیجه اگر خواستار چرخش شغلی را در کسب و کار خود اجرا کنید، مطمئن شوید که این امکان برای سازمان شما وجود دارد، برای چیزی که نتیجه‌ای ندارد تلاش نکنید.

در برخی مواقع پر هزینه و وقت گیر است!

زمانی که قصد انتقال کارمندی را دارید، در یادگیری او وقفه ایجاد می‌شود و یا برای انجام کار جدید خود نیاز به آموزش داشته باشد. هزینه آموزش برای کارکنان یک سازمان ممکن است در برخی موارد بسیار زیاد باشد و همچنین ماه‌ها طول بکشد، برخی افراد برای یادگیری مسائل جدید آمادگی لازم را ندارند و کیفیت یادگیری به حداقل می‌رسد.

در آخر

در دنیای پر رقابت امروز چرخش شغلی به عنوان بهترین استراتژی برای یافتن جایگزین فوری یک کارمند باارزش بالا از درون سازمان ثابت شود همچنین یافتن مناسب‌ترین فرد و جا به جایی آن‌ها به مسئولیت‌های یک سطح بالاتر، کار بسیار پیچیده و دشواری است. این استراتژِ فوق العاده به مدیران یک سازمان کمک می‌کند تا تعیین کنند چه کسی می‌تواند توسط چه کسی جایگزین شود و یک تناسب مفید و مناسب ایجاد کند.