توسعه فردی چیست؟
محققان رشد و توسعه فردی را اینگونه توصیف میکنند:
“سعی ارادی در تغییر عمدی و توسعه فردی”
که شامل موارد زیر میباشد:
- آمادگی برای تغییر، یا میتوانید آن را انعطافپذیری بنامید
- برنامه ریزی، یا توانایی طرح استراتژی به منظور تلاش برای رسیدن به رشد
- استفاده از منابع، مثلا کمک گرفتن از یک مربی یا کتابها
- رفتار آگاهانه، یا تلاش برای اقدامات فوری
توسعه فردی از کجا شروع میشود؟
هر انسانی که متولد میشود درهمان سالهای نخست زندگی وقتی شخصیتش در حال شکل گیری است توسعه فردی را تجربه میکند. انسان از بدو تولد به صورت غریزی در مورد محیط اطراف خود کنجکاوی نشان میدهد و چیزهای بسیاری را درباره دنیای پیرامون خود میآموزد که این میتواند اولین تجربه هر فرد از توسعه فردی باشد! گرچه در سالهای نخست زندگی انسان درکی از این روند طبیعی ندارد و تغییراتی که برایش رخ میدهد را به نام توسعه فردی نمیشناسد، اما این مسئله روی حقیقت امر تاثیری ایجاد نمیکند.
در ادامه روند رشد وقتی افراد در محیطهایی مانند مهد کودک یا مدرسه قرار میگیرند، به صورت جدیتر و هدفمندتر مسیر رشد و توسعه فردی را میپیمایند. در سالهای اول زندگی ساعات زیادی از عمر افراد صرف آموزش و یادگیری مهارتهایی میشود که انسان برای ادامه زندگی در دنیای متمدن به آن احتیاج دارد. صحبت کردن، برقرار کردن ارتباط با دیگران، توانایی حل مسئله و توانایی درک روابط بین فردی از جمله این مهارتها است. ناگفته نماند که آموختن تمام دروس، علوم، رشتههای ورزشی و هنرهایی که انسان در دوران مدرسه میآموزد نقش بسیار حیاتی و موثری در روند توسعه فردی او دارد.
بنا بر این توسعه فردی را میتوان به سادگی اینگونه تعریف کرد:
توسعه فردی یعنی ارتقا سطح دانش، شناخت و مهارت
بهبود فردی چیست؟
بهبود فردی یعنی ارتقا سطح مهارتی که در حال حاضر دارید. مثلا فرض کنید فردی با بازی شطرنج آشنایی کامل دارد، اما برای شرکت در مسابقات شطرنج گزینه مناسبی نیست، چرا که مهارت کافی برای بازی با یک شطرنجباز حرفهای را ندارد. اما اگر همین فرد برای شرکت در مسابقه مصمم باشد، میتواند ساعتها شطرنج تمرین کند تا ذهن خود را برای بازی و رویارویی با استراتژیهای رقیب آماده سازد. این تصمیم در زیرمجموعه بهبود فردی قرار میگیرد!
چرا بهبود فردی اهمیت دارد؟
قرن ۲۱ قرن تحول و پویایی، اینترنت و تکنولوژیهای حیرت انگیز است. بیست سال نخست این قرن را در ذهن بیاورید! گوشیهای هوشمند شاید مثال خوبی برای سرعت حیرت انگیز تغییرات تکنولوژی در این سالها باشد. آیا ما برای همگام شدن با تغییرات لحظه به لحظه این قرن آماده هستیم؟
برای سازگاری با این قرن تنها یک رویکرد جواب میدهد و آن سعی دائم در بهبود فردی است. فرقی نمیکند در چه حرفهای مشغول به کار باشیم، برای ماندن در میدان رقابت ارتقا سطح مهارت و بهبود فردی حیاتی است.
البته باید گفت بهبود فردی میتواند در تمامی زمینههای نام برده در زیر نقش موثری ایفا کند. اگر بتوان به اصول بهبود فردی پایبند ماند، رسیدن به هر هدفی آسان میشود.
انواع بهبود فردی:
- بهبود فردی در روابط بین فردی
- بهبود فردی در مهارتهای شغلی
- بهبود فردی در عادتهای تغذیهای
- بهبود فردی در الگوی خواب
- بهبود فردی در زمینه برنامههای مالی
- بهبود فردی در زمینه تناسب اندام و سلامت جسم
- بهبود فردی در عادتهای مطالعاتی
- بهبود فردی در استفاده از زمان فراغت
توسعه فردی چه تفاوتی با بهبود فردی دارد؟
یادگیری هر چیز جدید را میتوان زیر مجموعه توسعه فردی دانست. برای مثال اگر تصمیم بگیرید زبان انگلیسی بیاموزید، یعنی هدف اصلی شما توسعه فردی و یادگیری یک مهارت جدید است؛ اما بهبود فردی یعنی ارتقا سطح مهارتی که در حال حاضر دارید! یعنی اگر شما یک طراح باشید و برای ارتقا سطح مهارت خود در دوره آموزشی جدیدی ثبت نام کنید، یعنی میخواهید در زمینه تخصصی خود به بهبود فردی برسید.
بهبود و توسعه فردی چه تاثیری بر موفقیت دارد؟
توسعه فردی به انسان اجازه میدهد هر بار به ورژن بهتری از خود تبدیل شود. فردی با تخصصهای جدید، دانش بیشتر و مهارتهای وسیعتر قادر است کارهای بیشتری را با کیفیت بالاتری به انجام برساند. کسی که بهبود و توسعه فردی بخشی از روتین زندگیاش باشد، رقیبی سخت برای کنار زدن در تمام عرصهها خواهد بود. اساس و بنیاد موفقیت هر انسان به میزان توانایی او و اندازه اعتماد به نفسش باز میگردد. هیچ راهی بهتر از بهبود و توسعه فردی برای رسیدن به تواناییهای بالاتر و اعتماد به نفس بیشتر وجود ندارد.
شخصیت چیست؟
شخصیت چگونه تعریف میشود؟ اغلب ما میشنویم که مردم درباره دیگران مثلا میگویند: “او شخصیت فوقالعادهای دارد” یا “او عجب شخصیتی دارد!”
به مجموعه تفکرات، رفتارها، احساسات و خصوصیات اخلاقی یک فرد شخصیت میگویند. در حقیقت شخصیت همان چیزی است که کلمات و اعمال افراد را شکل داده و آنها را به یکدیگر جذب میکند.
توسعه فردی و شخصیت
اگر فردی در ذهن خود هدفی داشته باشد، میتواند شخصیت خود را در راستای رسیدن به هدف ارتقا دهد. تنها کاری که لازم است یک فرد برای تغییر شخصیت خود انجام دهد تصمیم گیری جدی برای اجرای توسعه فردی همه جانبه در خصوصیات ظاهری و باطنی است. اگر بگوییم که شما میتوانید تنها در ۲۱ روز شخصیت خود را بهبود ببخشید باور میکنید؟
در این قسمت مقاله خواهید دید چگونه در ۲۱ روز میتوانید شخصیت خود را ارتقا دهید.
بهبود و توسعه فردی در ۲۱ روز
توسعه فردی یک دانش مهندسی نیست. این دانش میتواند در طول زمان رشد کند و بهتر شود. کارهای کوچکی که شما انجام میدهید و یا برای انجام آن تلاش میکنید، میتواند تاثیرات شگرفی در زندگی شما داشته باشد. در نهایت همه رفتارهای شما به تصمیمی که درباره خودتان و رفتارهایی که از دیگران انتظار دارید بگیریدی برمیگردد. برای درک بهتر چگونگی رشد فردی، ۲۱ گامهای ساده وجود دارد که با دنبال کردن آن میتوانید در مدت زمان کوتاهی به نتجیه دلخواه خود برسید.
گامهای روزانه توسعه فردی را در این قسمت دنبال کنید:
همه ما در برههای از زمان با این سوال مواجه شدهایم که ما چه چیزی هستیم و یا اینکه واقعا چه کسی هستیم؟ اگر بتوانید به این سوال پاسخ دهید، نیمی از مشکل را حل کردهاید. شما باید خودتان را تجزیه و تحلیل کنید. نسبت به چه چیزی شور و اشتیاق دارید؟ زمانی که شروع به انجام کارهایی که واقعا دوست دارید بکنید، جو مثبتی را احساس خواهید کرد که شما را احطه کرده است. آنگاه اطراف شما پر از آدمهایی خواهد شد که شما را به خاطر کاری که انجام میدهید میبینند، به خاطر میآورند و تحسین میکنند. اتفاقهای خوب دیگری نیز برای شما رقم خواهد خورد، دیگر لازم نیست بر مبنای انتخابهای دیگران زندگی کنید و افراد برای کاری که توانایی انجام آن را دارید به شما احترام خواهند گذاشت، هرچقدر هم که آن کار به نظر آنها عجیب و غریب باشد. هرچه باشد شما در کاری میکنید به اندازه کافی مهارت دارید، پس بهترین نتیجه را از کار خود خواهید گرفت. کارهای شخصی و شغلی که انجام میدهید را مورد تحلیل و بررسی قرار دهید. ناگهان وقتی شروع به انجام کارهایی بکنید که به آن علاقه دارید، احساس متفاوتی را تجربه خواهید کرد.
برای فهمیدن، هیچ راهی بهتر از با دقت نگاه کردن و زیر نظر گرفتن وجود ندارد. هرکسی جنبههای خوب و بد در وجود خود دارد. وقتی که شما به فردی جذب میشوید و یا کسی جذب شما میشود، سعی کنید بفهمید که چه عواملی موجب نزدیک شدن شما دو نفر به هم شده است؟ تلاش کنید تا خصوصیات مثبت آن شخص را شناسایی کنید و ببینید که آیا دیگران نیز مانند شما او را دوست دارند و تحسینش میکنند؟ با این کار میتوانید خصوصیات مثبت افرادی که ملاقات میکنید را بشناسید و سعی کنید که آن خصوصیات را در وجود خود پرورش دهید. فراموش نکنید که هرچقدر خصوصیات خوب در وجود شما بیشتر باشد، شخصیت بهتری نیز پیدا خواهید کرد.
برای اینکه هر روز بهترین خود باشید، دائما از خود بپرسید که امروز کجای زندگی خود قرار دارید. اگر در آماده کردن پاسخی قابل قبول موفق نشدید، بررسی کنید که کجای راه را اشتباه رفتهاید و یا اینکه چه چیزی مانع دستیابی شما به چیزی که واقعا میخواهید شده. همه ما آدمها به صورت ناخودآگاه منطقه امنی در زندگی، محیط خانه و یا محیط کار برای خود ایجاد میکنیم و سعی میکنیم تا جایی که امکان دارد از آن منطقه امن خارج نشویم. توصیه ما به شما این است که دیوار این منطقه امن را بشکنید، از آن خارج شوید و به سوی ماجراجوییهایی بروید که زندگی برای شما در آستین دارد. انجام کاری که واقعا به آن علاقه دارید، بسیار جالب و هیجان انگیز است. غرق در فضای محیطی نشوید که شما را محاصره کرده تا همیشه همان چیزی که در حال حاضر هستید، بمانید. آدمهای جدید را ملاقات کنید و کارهای ماجراجویانه انجام دهید و در کاری که میکنید ثابت قدم باشید. برای انجام این کار هرچقدر زمان احتیاج دارید صرف کنید؛ ولی واقعا این کار را انجام دهید که تنها همین اهمیت دارد.
آیا تا به حال بعد از یک اتفاق خوشایند یا یک موفقیت به خودتان تبریک گفتهاید؟ اگر تا به حال این کار را نکردهاید، از همین لحظه شروع کنید. هیچ احساسی بهتر از این نیست که بعد از انجام کاری که میدانید به نحو احسن آن را تمام کردهاید، از خودتان تعریف و تمجید کنید.
شنیدن تعریف و تمجید همیشه احساس خوبی به آدمها میدهد، و وقتی خودتان از خودتان تعریف کنید، در حقیقت یعنی به خودتان افتخار میکنید. اینکه قدر خودتان را بدانید باعث میشود احساس خوشحالی کنید و بدانید که شما هم تحسین برانگیز و قابل توجه هستید.
همه ما انسانیم و جایز الخطا. باید بپذیریم که هیچکسی کامل و بی نقص نیست و ما هم از این قاعده مستثنی نیستیم. پذیرفتن اشتباهات فردی، گام بزرگی در جهت بهبود و توسعه فردی است. اگر همیشه برای رسیدن به اهداف خود به دنبال نتایج کامل و بینقص بگردید، این کار هم بر روی شما تاثیر منفی میگذارد و هم بر روی دیگران.
هر لحظه و هر ثانیه از عمر قسمتی از زندگی محسوب میشود. انجام هر عملی نیز اهمیت و تاثیر خودش را دارد. به همین خاطر، هرگاه کاری انجام دهید که برای شما و دیگران مفید واقع شود، میتوانید داستان آن را برای دیگران تعریف کنید و با این کار اعتماد به نفس خود را به تدریج بالاتر ببرید. از شکست خوردن نهراسید، چرا که تنها به این وسیله میتوانید بفهمید که تا چه اندازهای امکان بهتر شدن دارید. حواس خود را به تماشای تلوزیون و بازیهای دیجیتال پرت نکنید که هیچ فایدهای برای شما نخواهد داشت. تنها نتیجه این عادتها به هدر رفتن انرژی و سستی است. وقتی تصمیم بگیرید که از جای خود برخیزید و در زندگی با آگاهی پیش بروید، ماجراجوییها پیوسته در مسیر شما قرار میگیرد.
ما کسانی هستیم که نه از افکار و اعمال خود، بلکه از افرادی که در زندگی ملاقات میکنیم، تاثیر میپذیریم. در نتیجه همیشه سعی کنید با آدمهای مثبت اندیش در ارتباط باشید، با کسانی وقت بگذرانید که میخواهند در کنار شما باشند و به رشد شما کمک کنند. هیچگاه بودن با افرادی که دائما به همه چیز شک دارند و بدبین هستند را انتخاب نکنید. ارتباط با این آدمها باعث میشود به خود و تواناییهای خود شک کنید و هیچوقت راه به جایی نبرید!
اگر میخواهید که دیگران شما را به عنوان فردی دلچسب بشناسند، باید سعی کنید که واقعا اینچنین باشید. کسب دانش و مهارت بهترین روش برای این رسیدن به این مقصود است. داشتن دانش، نشانه قدرت و مسیر کسب آن بسیار جذاب است.
سعی کنید در خود عادتی به وجود آورید که به جذب اطلاعات بیشتر علاقمند شوید. اطلاعات جدید میتواند در هر زمینهای که به آن علاقه دارید باشد. کتاب و مقاله بخوانید، با افراد مختلف در ارتباط باشید تا از این طریق دانش و اطلاعات خود را در زمینههای مختلف ارتقا بخشید. به این ترتیب خود شما تبدیل به انسان جالبی خواهید شد که دیگران مجذوب شما شده و به بودن با شما علاقه پیدا خواهند کرد.
هیچوقت تظاهر نکنید که آدم دیگری هستید. آدمها از اینکه کسی سعی کند آنها را گول بزند بیزارند. از طرفی مطمئن باشید که افراد سرانجام خواهند فهمید که شما خود واقعیتان هستید و یا اینکه پشت یک نقاب مخفی شدهاید. مردم شما را به خاطر کسی که واقعا هستید تحسین خواهند کرد، نه به خاطر نقشی که بازی میکنید. تفاوت بسیاری بین این دو حالت وجود دارد. فرقی نمیکند که شما چه کسی باشید و یا تصمیم بگیرید کی نقاب از چهره خود بردارید، در هر صورت مطمئن باشید وقتی خود واقعیتان را به دیگران نشان دهید، آنها شما را خواهند پذیرفت. بهتر است سعی کنید شخصیت خود را ارتقا دهید تا اینکه هیچوقت احساس نکنید که مجبور به تظاهر هستید!
هیچوقت از حرکت باز نایستید. ذهن شما مانند اسفنج بزرگی است که هرچقدر آن را با اطلاعات تغذیه کنید، بیشتر و بهتر آنها را به خود جذب میکند و نگه میدارد. چیزهای جدید و مختلفی را در زندگی دنبال کنید. هیچوقت خودتان را دست کم نگیرید و بدانید که همیشه میتوانید مرزهای دانش و شخصیت خود را گسترش دهید، بهتر باشید و بیشتر بدانید. چیز جدیدی بیاموزید، سرگرمی جدیدی برای خود ایجاد کنید و کتابی خارج از عادت خود مطالعه کنید. به این ترتیب کم کم متوجه استعدادها و کیفیتهای جدیدی در خود خواهید شد. این کار شما را از نو جوان خواهد کرد و شروع دوبارهای به شما خواهد بخشید.
همیشه به این فکر کنید که ترجیح میدهید بیشتر با چه جور آدمهایی در ارتباط باشید. ترجیح میدهید با آدمهای خنده رو، شوخ طبع و مثبت اندیش در ارتباط باشید و یا با افرادی که دائما غر میزنند و مانند صندوق شکایات هستند؟ طبعا اگر شما هم از آن دسته افرادی باشید که پیوسته از همه چیز شکایت دارند، هیچوقت نمیتوانید افراد را به خود جلب کنید. همه ما در زندگی خود مشکلاتی داریم که باید با آنها دست و پنجه نرم کنیم. از آنجایی که فکر کردن به مشکلات گرهی از کارها باز نمیکند، پس تصمیم بگیرید که به مثبت اندیشی عادت کنید. سعی کنید همیشه شاداب باشید و دوستان خود را بخندانید. در این صورت خواهید دید که همه شما را با آغوش باز در میان خود خواهند پذیرفت.
همه ما در زندگی تحت تاثیر کسی هستیم. تنها عاملی که موجب میشود ما تحت تاثیر کسی قرار بگیریم این است که شخصیت آن فرد را دوست داریم. نگاه کردن به آن فرد، شنیدن نصیحتهای او و مشورت کردن برای یافتن پاسخ در مواقعی که در شرایط بحرانی به سر میبریم، از دیگر راههای ارتقا شخصیت یک فرد است.
اگر به خودتان شک داشته باشید، یعنی اینکه خودتان را از تمام جنبهها ناامید کردهاید. به آن خودی ایمان داشته باشید که در رسیدن به آن اطمینان دارید. دائم این را با خود تکرار کنید که میتوانید به چیزی که دوست دارید تبدیل شوید. سرانجام خواهید دید که تغییر در نگرش در این باره چه تحولی در زندگی شما ایجاد خواهد کرد. چیزی که میخواهید به انجام برسانید، تنها به وسیله باور داشتن به خودتان اتفاق خواهد افتاد.
گاهی اوقات افراد شخصیت را با ظاهر اشتباه میگیرند. شخصیت به این محدود نمیشود که باهوش به نظر برسید و ظاهر زیبا و قابل قبولی داشته باشید. همه چیز درباره داشتن اعتماد به نفس بسیار ساده و روشن است. اعتماد به نفسی که در چشمانتان نهفته است و صلابت و اطمینانی که در صدا و زبان بدن شما وجود دارد، آن چیزی است که برای داشتن شخصیت مورد پسند خود احتیاج دارید.
دنبال کردن یک الگوی قاعده مند برای رسیدن به بهبود و توسعه فردی به تدریج شما را خسته خواهد کرد. روتین روزانه خود را گهگاهی بر هم بزنید و به آن تنوع اضافه کنید. تنوع چاشنی زندگی است.
بیش از حد پر سر و صدا بودن در میان دیگران آزاردهنده و زننده است. برای اینکه از نظر دیگران شخصیتی مورد پسند باشید، باید بدانید که در هر شرایطی کی و چگونه صحبت کنید. هر رفتار بخصوص نشان دهنده شخصیت شماست. به نرمی و آرامی صحبت کنید، قاطع باشید و اعتماد به نفس خود را از این طریق به دیگران نشان دهید.
گاهی اوقات ممکن است درباره مسائل گوناگون با دیگران اختلاف نظر داشته باشید. این مسئله به هیچ وجه به این معنا نیست که تنها شما درست فکر میکنید و دیگری در اشتباه است. سعی کنید انعطاف پذیر باشید و دیدگاههای متفاوت اما درست دیگران را بپذیرید. قبول داشته باشید که شما نیز میتوانید دچار اشتباه شوید. افراد برای اینکه میتوانید آنها را درک کنید به شما احترام خواهند گذاشت نه برای اینکه سعی دارید نظر خود را به آنها تحمیل کنید؛ حتی اگر حق با آنها نباشد.
گاهی ممکن است یکی از دوستانتان یا کسی که با او در ارتباط هستید، در شرایط نامناسبی باشد. در چنین شرایطی سعی کنید در کنار آنها باشید و از آنها حمایت کنید. در این صورت آنها برای تمام عمر از شما سپاسگزار خواهند بود. این کار نشان میدهد که شما به آنها اهمیت میدهید و در شرایط سخت در کنارشان خواهید بود. نتیجه چنین رفتاری ایجاد احساسی مثبت در دیگران است. از طرف دیگر وقتی به کمک احتیاج داشته باشید نیز مجبور به تنهایی نخواهید بود.
زبان بدن یکی دیگر از جنبههایی است که دیگران با استفاده از آن و بدون زحمت بسیاری، شخصیت شما را مورد ارزیابی قرار میگیرید. وقتی مشغول صحبت با کسی هستید، مستقیما در چشمان او نگاه کنید، این کار نشان دهنده اعتماد به نفس شما است. هیچوقت هنگام صحبت با دیگران به پاهای فرد نگاه نکنید. همیشه راست بایستید و خود را خم نکنید. قاطع و محکم دست بدهید و سرتان را بالا نگه دارید. سعی کنید همیشه با یک لبخند زیبا در برابر دیگران ظاهر شوید، این کار نه تنها برای شما خرجی ندارد، بلکه در عوض چیزهای زیادی نیز برایتان به ارمغان خواهد آورد.
ایجاد انگیزه در وجود خود و دیگران بهترین راه برای پیش رفتن در مسیر بهبود و توسعه فردی است. این کار موجی از اتفاقات مثبت در اطراف شما و دیگران پدید میآورد و تاثیری که ایجاد میکند بسیار حیرت انگیز خواهد بود.
وقتی شخصیتی متفاوت، بخصوص و منحصر به فرد داشته باشید، دیگران شما را حتی با یک بار ملاقات کردن به خاطر خواهند سپرد. ایجاد کردن چیزی شبیه به علامت تجاری برای شخصیتی که دارید، بهترین تملقی است که میتوانید به خودتان نشان دهید و خودتان را برای داشتن ویژگیهای مثبت و شخصیت خوبی که دارید تحسین کنید.
با دنبال کردن این روش در فعالیتهای روزانه خود، میتوانید به بهبود و توسعه فردی خود کمک کنید. به تدریج متوجه تغییرات مثبتی در زندگی و رفتار خود و حتی اطرافیانتان خواهید بود. سرانجام شما به عنوان یک شخصیت دوست داشتنی به چشم خواهید آمد، مورد احترام و تحسین واقع خواهید شد و به الگویی برای دیگران تبدیل خواهید شد. وقتی به دیگران کمک کنید که شخصیت بهتری باشند، در حقیقیت به خودتان نیز کمک کردهاید که گامی دیگر در جهت بهبود و توسعه فردی بردارید.
ادامه راه در بهبود و توسعه فردی
امیدورایم با خواندن این مقاله به اشخاصی که در جستجوی بهبود و توسعه فردی هستند کمکی شده باشد. با انجام ۲۱ گام روزانه موجود در این مقاله میتوانید آماده بروز تغییرات شگرفی در زندگی خود شوید. این مقاله تنها یک راهنما برای رسیدن به خود جدید شما در سالهای آینده زندگیتان است.
پیروز و موفق باشید!